Geri Dön

Temel Bilgiler

Temel Bilgiler

Bu bölümde muhasebe hakkında temel bilgiler anlatılacaktır. Reeskont gibi birtakım kavramlar ve terimler başta size karışık ve anlamsız gelebilir. Tüm muhasebe derslerini tamamladıktan sonra bu kavram ve terimleri daha iyi anlayacaksınız. Bu yüzden bu derste anlamadığınız noktalar üzerinde fazla takılmamanız önerilir.

Muhasebe Nedir?

Her türlü parasal olayın sistemli bir şekilde kaydedilmesi işlemine muhasebe denir.
Daha geniş anlamıyla işletmenin varlıklarında ve kaynaklarında değişme yaratan her türlü parasal olayın kaydedilmesi, sınıflandırılması, özetlenmesi ve analiz edilmesi ile oluşturulan bilgi sistemidir.
Üç tür muhasebe vardır:

Genel Muhasebe: Diğer adı finansal muhasebedir. İşletmenin kaynaklarını nereden sağladığı ve bu kaynakları nereye aktardığı üzerinde durur. Ayrıca ticarî faaliyetler sonucu oluşan gelir ve giderlerin oluşturduğu kâr ya da zarar finansal muhasebenin konusudur. (Bilanço ve Gelir Tablosu)

Maliyet Muhasebesi: Diğer adı üretim muhasebesidir. İşletmenin maliyetlerini analiz ederek üretim planlamasını sistemli bir şekilde yapmak için kullanılır. (Maliyet Hesapları)

Yönetim Muhasebesi: Finansal ve maliyet muhasebesinden elde edilen bilgilerin analiz edilerek işletme yöneticilerinin alacağı kararlara yardımcı olmak amacıyla kullanılır. (Finansal Analiz)

Muhasebenin İşlevleri

Muhasebe tanımında da belirtildiği gibi muhasebenin dört işlevi vardır:

Kaydetme: Her türlü finansal olayın günlük deftere yazılmasını ifade eder. (Günlük Defter)

Sınıflandırma: Günlük deftere kaydedilen işlemlerin aralıklı olarak Büyük Defter'e yazılması işlemidir. (Büyük Defter)

Özetleme: Kaydedilen ve sınıflandırılan bilgiler ile bilanço, gelir tablosu ve mizan gibi malî tabloların hazırlanmasıdır. (Bilanço, Gelir Tablosu ve Mizan)

Analiz ve Yorum: Özetlenen bilgilerin analiz edilerek yorumlanması, geleceğe yönelik kararların alınmasıdır. (Finansal Analiz)

Muhasebenin Temel Kavramları

12 tane temel kavram vardır:

Sosyal Sorumluluk Kavramı: Muhasebe işlemlerinin sadece işletme adına yapılmasını ifade eder. Örneğin; işletme sahibi, kişisel ihtiyaçları için kasadan para alamaz. Bu kavram ihlâl edildiği takdirde diğer on bir kavram geçersiz hâle gelir.

Kişilik Kavramı: İşletmenin tüzel bir kişiliği olduğu anlamına gelir. Çift taraflı kayıt esası (borç - alacak, aktif - pasif) kişilik kavramı ile ilişkilidir.

İşletmenin Sürekliliği Kavramı: İşletmenin sonsuz bir ömre sahip olduğu varsayılır.

Dönemsellik Kavramı: İşletme faaliyetlerinin belirli dönemler içerisinde gerçekleştirilmesini belirtir. Senede bir defa bilanço hazırlanması ve amortisman ayrılması ile tahakkuk esasına göre kayıt yapılması dönemsellik kavramı ile ilişkilidir.

Parayla Ölçme Kavramı: Kayıt işlemlerinin altın, gümüş, döviz gibi değerler yerine sadece ulusal para ile yapılmasını ifade eder.

Maliyet Esası Kavramı: Finansal varlıkların elde edilişlerinde sadece maliyetlerinin temel alınmasıdır.

Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı: Muhasebe kayıtlarının objektif (tarafsız) belgelere göre yapılmasıdır. Faturaların rastgele kâğıtlara yazılmak yerine belirli düzeni olan kâğıtlara yazılması gibi

Tutarlılık Kavramı: Kayıt yöntemlerinin gelecekte de değişmeyeceğini ifade eder.
Alacak ve borç senetlerine her sene reeskont işlemi yapılması tutarlılık kavramı gereğincedir.
Alacak senetlerine reeskont işlemi uygulanmışsa tutarlılık kavramı gereği borç senetlerine de uygulanmalıdır.

Tam Açıklama Kavramı: Mali tabloların kolay anlaşılır bir şekilde hazırlanmasını belirtir. Finansal tablolarda dipnotların kullanılması bu kavram gereğincedir.

İhtiyatlılık Kavramı: Risk oluşturan durumlar karşısında temkinli olunmasını ifade eder. Şüpheli hâle gelen alacaklar ve değer düşüklüğüne uğrayan varlıklar için karşılık ayrılması bu kavram gereğincedir.

Önemlilik Kavramı: Bir bilginin muhasebe kayıtlarında yer alabilmesi için önemli olmasını gerektiğini ifade eder.

Özün Önceliği Kavramı: İşlemlerin hukuksal biçimlerinden çok özlerinin esas alınmasını ifade eder.
Vadeli çeklerin dönem sonunda senet hesabına aktarılması ve alacaklı olunan bir işletmenin iflas etmesi sonucu ilgili alacağa vadesi gelmeden karşılık ayrılması özün önceliği kavramı gereğincedir.

Not: Vadesi geldiğinde karşılık ayrılması ihtiyatlılık, vadesi gelmeden karşılık ayrılması özün önceliği kavramı gereğincedir.

İpucu

Soruda
  • Çift taraflı kayıt esası tabiri geçerse "kişilik"
  • Sonsuz kelimesi geçerse "işletmenin sürekliliği"
  • Tahakkuk ve amortisman kelimeleri geçerse "dönemsellik"
  • Reeskont ve değişmezlik kelimeleri geçerse "tutarlılık"
  • Karşılık ayrılması, gizli yedekler tabirleri geçerse "ihtiyatlılık"
  • Dipnot sözcüğü geçerse "tam açıklama"
  • Objektif belgeler tamlaması geçerse "tarafsızlık ve belgelendirme"
  • Ulusal para terimi geçerse "parayla ölçme"
  • İflas kelimesi geçerse "özün önceliği"
kavramları aklınıza gelmeli

Bilanço

İşletmenin belirli bir andaki finansal durumu gösteren tablodur.


Aktif ve pasif olmak üzere iki taraflıdır.
Aktif tarafında işletmenin sahip olduğu varlıklar, pasif tarafında ise işletmenin kaynakları, diğer bir ifade ile borçları bulunur.

Not: Öz kaynaklar ile öz sermaye eşanlamlıdır.

Uyarı: Bilanço her zaman aktif ve pasif eşitliğine dayanır. Bu eşitlik bozulduğu zaman hata düzeltilene kadar bilanço geçersizdir.
Bilanço işletmenin geçmişe yönelik finansal durumunu gösterir. Geleceğe yönelik değildir. Statiktir.

Gelir Tablosu

İşletmenin faaliyetleri sonucu gelir ve giderlerin karşılaştırılması ile bulunan kâr ya da zararı gösteren tablodur.

Not: Bilanço işletmenin finansal durumunu, gelir tablosu ise faaliyet sonuçlarını gösterir.

Hesaplar ve Hesap Türleri

Bir muhasebe işleminin hangi konuya ait olduğunu gösteren çizelgeye hesap denir.
Dört çeşit hesap vardır:

Aslî Hesaplar: Etkilerini kesin sonuçları ile veren hesaplardır. 100 KASA, 121 ALACAK SENETLERİ hesapları gibi

Düzenleyici Hesaplar: Bilançonun aktif ve pasif bölümlerinin gerçek değerleri ile gösterilmesine yarar. Sonu (-) karakterleri ile biten hesaplardır.
  • Aktifi Düzenleyici Hesaplar: Bilançonun pasif kısmında gösterilmesi gerekirken aktif kısmında yer alan hesaplardır. 103 VERİLEN ÇEKLER ve ÖDEME EMİRLERİ (-) hesabı gibi
  • Pasifi Düzenleyici Hesaplar: Bilançonun aktif kısmında gösterilmesi gerekirken pasif kısmında yer alan hesaplardır. 322 BORÇ SENETLERİ REESKONTU (-) hesabı gibi
Geçici Hesaplar: Köprü vazifesi gören ve en geç dönem sonuna kadar geçici olarak kullanılan hesaplardır. 197 SAYIM ve TESELLÜM NOKSANLARI hesabı gibi

Nazım Hesaplar: Varlıklarda, borçlarda veya sermayede herhangi bir artış ya da azalış yaratmayan; fakat işletmenin üçüncü kişilerle olan ilişkilerini göstermek için kullanılan hesaplardır. 9 rakamı ile başlayan ve 9xx şeklinde gösterilen hesaplar, nazım hesapları belirtir.

BİZE KAYIT OLUN


Sağ taraftan E-posta ile kaydolup son yazılarımızdan heberdar olabilirsiniz.
İLK KONU
SONRAKİ KONU
ÖNCEKİ KONU
Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)