Finansal Analiz

Bir işletmenin mali tablolarını en başta işletme yöneticileri olmak üzere bankalar, alıcılar, satıcılar, devlet ve kamu isteyecektir. Bu mali tablolar işletmenin geçmiş bilgilerini gösterir. Bu bilgilerden yola çıkarak gelecek hakkında tahminde bulunmak ya da işletme ile ilişkiler kurmak isteyen kişiler bazı analizler yapacaktır. İşte buna finansal analiz denir. Finansal analiz ile birtakım oranlar ve göstergeler kullanılarak işletmenin geleceği hakkında bazı çıkarsamalarda bulunulabilir. Bankalar bu analize göre işletme hakkında kredi verilebilirlik (kredibilite) derecelerini belirleyebilir. Yatırımcılar işletme üzerinde yatırım yapıp yapmama kararı alabilir. Bu ve bunun gibi amaçlara göre finansal analiz yapılır

Yapılış amacına göre finansal analiz türleri yönetim, kredi ve yatırım analizidir. Yönetim analizi yönetici kararlarına yardımcı olmak için, kredi analizi bankalara yardımcı olmak için ve yatırım analizi işletmeye yatırım yapmayı düşünen yatırımcılara yardımcı olmak amacıyla yapılır.

Finansal analiz içeriğine göre statik ve dinamik olmak üzere iki türlüdür. Statik analiz tek bir döneme ait veriler için yapılır. Sadece bir dönemdeki değişmeler statik analiz ile incelenir. Dinamik analiz ise birden fazla döneme ait verileri kapsar.

İşletme yöneticileri tarafından yapılan mali tablolar analizi iç analiz, işletme dışından kişilerce yapılan analiz ise dış analizdir.

Sonuç olarak diyebiliriz ki, finansal analiz işletmenin malî durumunun (bilanço) ve faaliyet sonuçlarının (gelir tablosu) gelecek için analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır.

Temel malî tablolar, bilanço ve gelir tablosudur. Bununla birlikte “satışlar maliyeti tablosu”, “fon akım tablosu”, “nakit akım tablosu”, “kâr dağıtım tablosu” ve “öz kaynak değişim tablosu” olmak üzere çeşitli ek malî tablolar da mevcuttur.

İpucu

Finansal analizin bilinen diğer adı "malî tablolar analizi"dir.

Pekiştirme: Aşağıdakilerden hangisi finansal analizin yapılış amacına göre gerçekleştirilen analiz türüdür?

A) İç analiz
B) Yatırım analizi
C) Statik analiz
D) Dinamik analiz
E) Dış analiz

Yanıtı Göster

Bilanço

İşletmenin malî durumunu gösteren en önemli tablodur.

Bilançonun aktif ve pasif toplamı daima birbirine eşit olmak zorundadır. Aksi takdirde hata düzeltilene kadar bilanço geçersizdir.

Brüt Çalışma Sermayesi: Bilançonun dönen varlıklar toplamına denir.

Brüt Çalışma Sermayesi = DÖNEN VARLIKLAR

Net Çalışma Sermayesi: Dönen varlıklardan kısa vadeli yabancı kaynakların çıkarılması sonucu bulunur.

Net Çalışma Sermayesi = DÖNEN VARLIKLAR - KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

Devamlı Sermaye: Uzun vadeli yabancı kaynaklar ile öz kaynakların toplamıdır.

Devamlı Sermaye = UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR + ÖZ KAYNAKLAR

Gelir Tablosu

İşletmenin belirli bir dönemdeki faaliyet sonuçlarını gösterir.

Farazî bir işletmenin gelir tablosu şu şekilde olsun:

Okyanus A.Ş. 2015 yılı Gelir Tablosu

60 BRÜT SATIŞLAR

600 YURTİÇİ SATIŞLAR

640,000

601 YURTDIŞI SATIŞLAR

120,000

602 DİĞER GELİRLER

30,000

BRÜT SATIŞLAR

790,000

61 SATIŞ İNDİRİMLERİ

610 SATIŞ İSKONTOLARI

-20,000

611 SATIŞTAN İADELER

-15,000

612 DİĞER İNDİRİMLER

-5,000

NET SATIŞLAR

750,000

62 SATIŞLARIN MALİYETİ

620 SATILAN MAMULLER MALİYETİ

621 SATILAN TİCARÎ MALLAR MALİYETİ

-490,000

622 SATILAN HİZMET MALİYETİ

623 DİĞER SATIŞLARIN MALİYETİ

-80,000

BRÜT SATIŞ KÂRI veya ZARARI

180,000

63 FAALİYET GİDERLERİ

630 ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME GİDERLERİ

631 PAZARLAMA, SATIŞ ve DAĞITIM GİDERLERİ

-25,000

632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ

-245,000

NET SATIŞ (FAALİYET) KÂRI veya ZARARI

-90,000

64 DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR ve KÂRLAR

640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ

40,000

641 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN TEMETTÜ GELİRLERİ

642 FAİZ GELİRLERİ

30,000

643 KOMİSYON GELİRLERİ

15,000

644 KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR

25,000

645 MENKUL KIYMET SATIŞ KÂRLARI

45,000

646 KAMBİYO KÂRLARI

65,000

647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ

15,000

648 ENFLASYON DÜZELTMESİ KÂRLARI

649 DİĞER OLAĞAN GELİR ve KÂRLAR

140,000

65 DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER ve ZARARLAR

653 KOMİSYON GİDERLERİ

654 KARŞILIK GİDERLERİ

-45,000

655 MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARLARI

-5,000

656 KAMBİYO ZARARLARI

-15,000

657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ

-25,000

658 ENFLASYON DÜZELTMESİ ZARARLARI

659 DİĞER OLAĞAN GİDER ve ZARARLAR

-30,000

66 FİNANSMAN GİDERLERİ

660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ

-40,000

661 UZUN VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ

-5,000

OLAĞAN KÂR veya ZARAR

120,000

67 OLAĞANDIŞI GELİR ve KÂRLAR

671 ÖNCEKİ DÖNEM GELİR ve KÂRLARI

15,000

679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR ve KÂRLAR

55,000

68 OLAĞANDIŞI GİDER ve ZARARLAR

680 ÇALIŞMAYAN KISIM GİDER ve ZARARLARI

681 ÖNCEKİ DÖNEM GİDER ve ZARARLARI

-5,000

689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER ve ZARARLAR

-5,000

DÖNEM KÂRI veya ZARARI

180,000

69 DÖNEM NET KÂRI veya ZARARI

690 DÖNEM KÂRI veya ZARARI

180,000

691 DÖNEM KÂRI VERGİ ve DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI

-40,000

692 DÖNEM NET KÂRI veya ZARARI

140,000

697 YILLARA YAYGIN İNŞAAT ENFLASYON DÜZELTME

698 ENFLASYON DÜZELTME

DÖNEM NET KÂRI veya ZARARI

140,000

Brüt Satışlar = 60 BRÜT SATIŞLAR

Net Satışlar = 60 BRÜT SATIŞLAR - 61 SATIŞ İNDİRİMLERİ

Brüt Satış K/Z = 60 BRÜT SATIŞLAR - 61 SATIŞ İNDİRİMLERİ - 62 SATIŞLARIN MALİYETİ

Net Satış K/Z = 60 - 61 - 62 - 63

Olağan K/Z = 60 - 61 - 62 - 63 + 64 - 65 - 66

Dönem K/Z = 60 - 61 - 62 - 63 + 64 - 65 - 66 + 67 - 68

Dönem Net K/Z = 60 - 61 - 62 - 63 + 64 - 65 - 66 + 67 - 68 - (691)

Dönem Net Kâr/Zarar'ı hesaplanırken işletmenin dönem zararı varsa 691 nolu hesap kullanılmaz ve Dönem Zarar'ı doğrudan Dönem Net Zarar'ı olarak gösterilir.

Örnek: İşletmenin gelir tablosu sadece aşağıdaki hesaplardan oluşmaktadır.

Yurtiçi satışlar 420,000 TL
Satış iskontoları 20,000 TL
Satıştan iadeler 40,000 TL

İşletmenin brüt satış kârı 50,000 TL ise satılan ticarî malların maliyeti kaç TL'dir?

Brüt Satış K/Z = 60 BRÜT SATIŞLAR - 61 SATIŞ İNDİRİMLERİ - 62 SATIŞLARIN MALİYETİ
Brüt Satış K/Z = (420,000) - (20,000 + 40,000) - (621 STMM) = 50,000 TL
Brüt Satış K/Z = 360,000 - (621 STMM) = 50,000 TL
621 STMM = 310,000 TL

şeklinde hesaplanır.

Uygulama: İşletmenin gelir tablosu özeti aşağıdaki gibidir.

Satış indirimleri 40,000 TL
Satışların maliyeti 300,000 TL
Faaliyet giderleri 220,000 TL

İşletmenin faaliyet zararı 140,000 TL ise brüt satışlar toplamı kaç TL'dir?

Yanıtı Göster

Uygulama: İşletmenin olağan zararı 40,000 TL, olağandışı gider ve zararı 30,000 TL ve dönem zararı 50,000 TL'dir. Buna göre olağandışı gelir ve kârlar toplamı kaç TL'dir?

Yanıtı Göster

Pekiştirme: Bilanço ile gelir tablosu arasındaki en önemli fark nedir?

Yanıtı Göster